Ο διαβήτης (ιδιαίτερα ο Τύπου 2) είναι μια πάθηση η οποία σχετίζεται άμεσα με τον μοντέρνο τρόπο ζωής (καθιστική ζωή, επεξεργασμένα φαγητά, κτλ), καθώς και με την αύξηση της παχυσαρκίας. Ενώ τίποτα δεν μπορεί να γίνει για την πρόληψη του διαβήτη Τύπου 1, μπορούμε να προλάβουμε το διαβήτη Τύπου 2 με συχνή άσκηση (αεροβική και με αντιστάσεις) μαζί με μια ισορροπημένη διατροφή, η οποία είναι “φιλική” στο πάγκρεάς μας και την ινσουλίνη μας.

Τί είναι ο διαβήτης;
Ο διαβήτης Τύπου 1 (ινσουλινοεξαρτομενος) ή παιδικός διαβήτης, συμβαίνει όταν το σώμα και συγκεκριμένα το πάγκρεας, δεν παράγει καθόλου ινσουλίνη, η οποία είναι η ορμόνη η οποία ρυθμίζει τα επίπεδα σακχάρου στο σώμα. Ο διαβήτης Τύπου 2 είναι πιο κοινός και συμβαίνει όταν το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη ή όταν το σώμα δεν είναι ικανό να χρησιμοποιήσει την ινσουλίνη την οποία παράγει. Ο Τύπος αυτός μπορεί να εμφανιστεί οποτεδήποτε στη διάρκεια της ζωής μας και εξαρτάται τόσο από κληρονομικούς παράγοντες όσο και από παράγοντες που αφορούν τον τρόπο ζωής (άσκηση, διατροφή).

Η παχυσαρκία είναι ίσως ο πιο επικίνδυνος παράγοντας για την απόκτηση του διαβήτη Τύπου 2, επειδή αναγκάζει το πάγκρεας να δουλεύει συνεχώς, γεγονός που προκαλεί αντίσταση στην ινσουλίνη. Άλλοι παράγοντες περιλαμβάνουν την κληρονομικότητα, ηλικία άνω των 65, ψηλή χοληστερόλη κτλ. Με την πάροδο του χρόνου, και αν ο διαβήτης δεν ρυθμιστεί αποτελεσματικά, μπορεί να προκαλέσει ζημιές στα νεύρα, στα νεφρά και την καρδία.

Συμπτώματα
Η διάγνωση των περισσότερων ανθρώπων με διαβήτη Τύπου 1, γίνεται συνήθως πολύ γρήγορα στην παιδική ηλικία. Η διάγνωση όμως του διαβήτη Τύπου 2 είναι πιο δύσκολη γιατί τα συμπτώματα μοιάζουν άκακα και μη ανησυχητικά. Τα πιο τυπικά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
• Συχνή ούρηση
• Έντονη πείνα
• Έντονη δίψα
• Ασυνήθιστο χάσιμο βάρους
• Ξηρό δέρμα
• Αυξημένη κούραση
• Ευερεθιστικότητα
• Θολή όραση

Παρόλα αυτά, αν γίνονται συχνές προληπτικές αναλύσεις αίματος, τότε ο διαβήτης Τύπου 2 ανακαλύπτεται από τις ψηλές ενδείξεις του σακχάρου στο αίμα, το όποιο δείχνει ότι η ρύθμιση δεν είναι καλή.

Πώς μπορεί η άσκηση να βοηθήσει;
Η άσκηση είναι μια από τις πιο σημαντικές μεθόδους για έλεγχο του βάρους και του λίπους. Αναφορικά με το διαβήτη, δεν υπάρχουν μέθοδοι προπόνησης ή ασκήσεις οι οποίες ενδείκνυνται ή αντενδείκνυνται. Οτιδήποτε είναι ικανό να ανεβάσει τους καρδιακούς παλμούς μας, είναι ωφέλιμο. Μπορείτε να διαλέξετε οποιαδήποτε δραστηριότητα για καρδιοαγγειακή αντοχή, όπως περπάτημα, τρέξιμο, ποδήλατο, τένις, τάξεις aerobics κτλ.

Από την άλλη πλευρά, οι ασκήσεις με αντιστάσεις, είναι εξίσου σημαντικό κομμάτι ενός αποτελεσματικού προγράμματος έλεγχου του σωματικού λίπους. Όπως έχει ειπωθεί και σε προηγούμενα άρθρα, η μυϊκή μάζα βοηθά να καίγονται περισσότερες θερμίδες, μέσω του ψηλότερου μεταβολικού ρυθμού. Αποδεδειγμένα, 2 με 3 φορές την εβδομάδα είναι αποτελεσματικές και αρκετές όσον αφορά την εκγύμναση των μυών μας.
Ασφάλεια πρώτα
Προφανώς, ο διαβήτης αφορά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και αυτό ισχύει και για τους 2 τύπους διαβήτη. Η άσκηση σχετίζεται επίσης άμεσα με τα επίπεδα σακχάρου, καθώς το καύσιμο του σώματος είναι η γλυκόζη. Οι φαρμακευτικές θεραπείες για τον διαβήτη έχουν σκοπό να κρατούν τα επίπεδα σακχάρου (γλυκόζης) χαμηλά. Η άσκηση λόγω της ανάλωσης γλυκόζης ρίχνει επίσης τα επίπεδα με αποτέλεσμα ο διαβητικός να οδηγείται σε κατάσταση υπογλυκαιμίας.

Κατά τη διάρκεια της άσκησης δώστε προσοχή σε σημάδια όπως:
• Μεταβολές στους καρδιακούς παλμούς
• Περισσότερη εφίδρωση της κανονικής
• Τρέμουλο, ανησυχία ή πείνα
• Ζαλάδα

Η πιο εύκολη λύση είναι να έχετε κοντά σας χυμό ή καραμέλες που περιέχουν ζάχαρη, τα οποία θα ισορροπήσουν το σάκχαρο στο αίμα και θα σταματήσουν την υπογλυκαιμία και το σοκ το όποιο επιφέρει.

*Αντώνης Αλεξόπουλος Διδάκτωρ κοινονιολογίας του αθλητισμου/Καθηγητής φυσικής αγωγής Τηλ.99524645.