ΑΡΘΡΑ
 

Διατροφικές Διαταραχές και Αθλητές Νικολέτα Μιχαηλίδου, Μ.S., R.D
Εγκεκριμένη Κλινική και Αθλητική Διαιτολόγος, Διατροφολόγος
Για περισσότερες πληροφορίες: nikoletam@cytanet.com.cy
Μια πολύ επιτυχημένη γυναίκα δρομέας (Noden 1994) δήλωσε πως οι διατροφικές ανωμαλίες είναι για τις γυναίκες όπως τα στεροειδή για τους άντρες.

«Παίρνεις τα αποτελέσματα που θέλεις αλλά πληρώνεις γι’ αυτό». Γύρω στο 1960 ο κόσμος άρχισε να θεωρεί ωραία μια γυναίκα όταν είναι λεπτή. Έτσι σχεδόν όλος ο γυναικείος πληθυσμός άρχισε να είναι κάτω από τη πίεση του να είναι λεπτές και αδύνατες. Αυτή τη πίεση την νοιώθουν και ίσως σε μεγαλύτερο βαθμό οι αθλητές (ειδικά οι γυναίκες αθλήτριες) που πρέπει να διατηρούν ένα ορισμένο βάρος για να μπορέσουν να συναγωνιστούν και να κερδίσουν. Μερικά από τα αθλήματα που είναι γνωστά ότι μπορεί να φέρουν διατροφικές ανωμαλίες στους αθλητές είναι η ενόργανη και ρυθμική γυμναστική, το μπαλέτο, οι καταδύσεις, η συνχρονισμένη κολύμβηση, οι δρόμοι αποστάσεων, η ποδηλασία, το τριαθλο, η κολύμβηση, η κωπηλασία, και η πάλη.
Οι δυο πιο σοβαρές μορφές διατροφικών ανωμαλιών είναι η ανορεξία και η βουλιμιά. Η ανορεξία που χαρακτηρίζεται σαν «η ανωμαλία του 20 αιώνα», προκαλεί ισχυρή άρνηση αποδοχής του σώματος τους, δυνατό φόβο για αύξηση κιλών, άρνηση φαγητού, και εξουθενωτική γυμναστική που μπορεί να φέρει διακοπή έμμηνου ρήσης για τις γυναίκες. Η βουλιμιά χαρακτηρίζεται από περιόδους πολύ αυξημένης κατανάλωσης φαγητού σε σύντομο χρονικό διάστημα που συνήθως ακολουθείται από εμετό. Αυτή τη περίοδο ο ασθενής νοιώθει ότι είναι ανίκανος να σταματήσει να τρώει ή να ελέγξει τη ποσότητα του φαγητού.
Συνήθως οι διατροφικές διαταραχές ξεκινούν σε μικρή ηλικία μετά από κάποιο πρόβλημα ή πίεση που παρουσιάζεται. Μπορεί να ξεκινήσει από μικρή άρνηση φαγητού και να προχωρήσει σε στάδιο που χάνεται εντελώς ο έλεγχος. Για παράδειγμα, οι αθλητές νοιώθουν από μικρή ηλικία αυτή τη πίεση να είναι στα σωστά κιλά, ώστε να μπορέσουν να αποδώσουν καλύτερα και αυτή η πίεση μπορεί να τους φέρει πολύ κοντά σε κάποια διατροφική ανωμαλία. Ένας άλλος λόγος που ίσως οδηγήσει κάποιο αθλητή σε διατροφικές αναταραχές είναι η κληρονομικότητα από πρώτου βαθμού συγγενείς που ίσως να είχαν στοιχεία κάποιας διατροφικής αναταραχής. Επίσης τα άτομα που είναι τελειομανεις, νοιώθουν εύκολα ενοχές και δεν έχουν πολύ αυτοπεποίθηση, μπορεί να οδηγηθούν πιο εύκολα σε αυτές τις αναταραχές.
Δυστυχώς όμως, οι συνέπειες αυτών των διαταραχών στους αθλητές δε είναι καλές. Εκτός από το ότι επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τη καλή υγειά του αθλητή, επηρεάζουν πολύ αρνητικά τη απόδοση του αθλητή τόσο στη προπόνηση όσο και στους αγώνες. Το χάσιμο βάρους και η αυστηρή απαγόρευση φαγητού φέρνουν αρνητικές φυσιολογικές και ψυχολογικές συνέπειες. Αυξάνονται οι πιθανότητες κάποιου τραμαυτισμου, παρατηρείται σοβαρή έλλειψη απαραίτητων θρεπτικών συστατικών καθώς και βιταμινών, μέταλλων και ιχνοστοιχείων. Επίσης παρατηρείται συνεχές αίσθημα κόπωσης και κατάθλιψης. Μια πολύ σημαντική συνέπεια αυτών των διαταραχών είναι η διακοπή έμμηνου ρήσης για τις γυναίκες που μπορεί στο μέλλον να δημιουργήσει απώλεια οστών και οστεοπόρωση.
Λόγω, αυτών των πολύ σοβαρών συνεπειών, θα πρέπει οι προπονητές και οι γονείς να είναι ενημερωμένοι για αυτές τις διαταραχές και να ξέρουν ποια είναι τα προειδοποιητικά σημάδια που συντελούν στην ανάπτυξη αυτών των διαταραχών, ώστε να μπορέσουν να βοηθήσουν τον αθλητή να μη φτάσει σε σημεία να χάνεται εντελώς ο έλεγχος.
Μερικά προειδοποιητικά σημάδια είναι η δραματική απώλεια βάρους, η συνεχής σκέψη για φαγητό και θερμίδες, η υπερβολική άσκηση, οι αλλαγές στη διάθεση, η αποφυγή φαγητού, η άρνηση αποδοχής σώματος, η χαμηλή αυτοπεποίθηση, οι συχνές επισκέψεις στο μπάνιο μετά το φαγητό, η κατάθλιψη, περίοδοι αυστηρής δίαιτας που ακολουθείται από περιόδους υπερβολικής κατανάλωσης φαγητού, και πολύ αυστηρή αυτοκριτική.