ΑΡΘΡΑ
 

14.7.08 Nντόπινγκ και κυπριακή πραγματικότητα
Δώρα Κυριάκου πρέσβειρα ευ αγωνιζεσθαι 2005

Για τους ανθρώπους που πραγματικά αγαπούν τον αθλητισμό, οι σημερινές συνθήκες που επικρατούν, τους κάνουν να νιώθουν άβολα

 

η ηπιότερη λέξη που μπορώ να χρησιμοποιήσω-, όταν πρόκειται και πρέπει να ειπωθούν αλήθειες και πραγματικότητες γύρω από το θέμα της χρήσης απαγορευμένων ουσιών και μεθόδων, το ντόπινγκ όπως το αποκαλούμε.

Δυστυχώς στην Ιστορία του αθλητισμού όπου οι σύριγγες αντικατέστησαν από καιρό τη μετροταινία και το χρονόμετρο, και τα ρεκόρ μετρούνται σε χρήμα και ράβδους χρυσού, καταλαβαίνουμε ότι υπάρχει μεγάλο πρόβλημα διάβρωσης κάθε μορφής αθλητικής δραστηριότητας.

Η προσδοκία για βελτίωση της απόδοσης με φαρμακευτικές παρεμβάσεις δεν είναι πρόβλημα μόνο σε επίπεδο πρωταθλητισμού σε συγκεκριμένα αθλήματα αλλά γενικό πρόβλημα για όλο το φάσμα του αθλητισμού και της κοινωνίας γενικότερα.

Πλέον η χρήση αναβολικών ουσιών δεν περιορίζεται μόνο στο χώρο του επαγγελματικού αθλητισμού. Αλλά έχει καταστεί κοινή πρακτική και στο χώρο του ερασιτεχνικού αθλητισμού και σε κάποια ιδιωτικά γυμναστήρια, ανάγοντας το ντοπάρισμα σε πρόβλημα δημόσιας υγείας, σε μια νέα μορφή εξάρτησης και σοβαρή απειλή για τη δεοντολογία του αθλητισμού.

Ο ντοπαρισμένος πρωταθλητής, ή απλά αθλητής που εκπροσωπεί τη χώρα του, την ομάδα του, ή ακόμη μόνο τον ίδιο τον εαυτό του, είναι δείγμα μιας αχαλίνωτης παγκόσμιας « φίλαθλης κοινωνίας », σε εισαγωγικά το φίλαθλης κοινωνίας, που αδιαφορεί για κάθε έννοια ευγενούς άμιλλας.

Αυτοί οι ντοπαρισμένοι πρωταθλητές ή απλοί αθλητές που πειραματίζονται με το ίδιο το σώμα τους και διακινδυνεύουν την υγεία και τη ζωή τους για το χρήμα και τη δόξα, είναι τα πιόνια σε μια σκακιέρα όπου τις κινήσεις τις κάνουν πραγματικά μεγαθήρια αλλά και κάποιοι οι οποίοι θέλουν να ονομάζονται και θεμέλιοι λίθοι στο οικοδόμημα Αθλητισμός.

Λέγοντας μεγαθήρια εννοώ τους παράγοντες οι οποίοι με την αδιάφορη στάση τους σπρώχνουν τα πιόνια στην κατεύθυνση που θέλουν. Δόξα ή καταστροφή, επιστήμονες που κατασκευάζουν ουσίες για ντόπινγκ που δεν ανιχνεύονται ή ανιχνεύονται δύσκολα, προπονητές που τις σερβίρουν στους ανίδεους κάποιες φορές αθλητές και στις θεσμικές κεφαλές, δηλαδή διεθνείς και εθνικές ομοσπονδίες οι οποίες στην πλειονότητα τους ενεργούν ως ηθικοί αυτουργοί της συγκάλυψης.

Ο προβληματισμός μου είναι έντονος και φυσικά έντονος είναι και όσων αγαπούν τον αθλητισμό, στο κατά πόσο αυτό το παγκόσμιο πρόβλημα, που αντιμετωπίζουμε και σε τοπικό επίπεδο σε αρκετά μεγάλο βαθμό, είναι αποτέλεσμα μιας ευρύτατης συνωμοσίας που έχει σαν μοναδικό σκοπό με κάθε μέσο να κατασκευάζει πρωταθλητές και ομάδες με στόχο το υπερθέαμα και κατά συνέπεια κέρδη πολλών εκατομμυρίων.
Αγνοούν πως το κοινωνικό αγαθό της άθλησης πρέπει να το απολαμβάνει όλος ο λαός.
Ότι επιβάλλεται η παροχή δυνατότητας άθλησης της νεολαίας σε όλα τα επίπεδα, στο σχολείο, στους χώρους εργασίας, στο δήμο, γιατί ο ρόλος του καθαρού αθλητισμού είναι καθοριστικός στην διαπαιδαγώγηση της νεολαίας και στη σωματική και ψυχική υγεία.
Να μην αμφισβητείται το γεγονός πως όσο πιο πολλά άτομα αθλούνται τόσο περισσότερα ταλέντα θα ανακαλύπτονται και τόσο περισσότεροι αθλητές θα προχωρούν σε υψηλό επίπεδο με αποτέλεσμα περισσότερες αθλητικές επιτυχίες.

Αυτή η ευρύτατη συνωμοσία με πολλά διαπλεκόμενα μέρη μπορεί να νικηθεί;
Διαπλεκόμενα μέρη είναι φαρμακοβιομηχανίες, αθλητικές εταιρείες, σπόνσορες, θεσμικές κεφαλές, προπονητές, αθλούμενοι.
Η γνώμη μου είναι ότι είναι πολύ δύσκολο να νικηθεί.
Και φυσικά δεν μπορεί να νικηθεί μόνο με υποσχέσεις και ειδικά όταν οι υποσχέσεις δίνονται από άτομα τα οποία έχουν γνώμονα το προσωπικό συμφέρον και την προβολή.
Πρέπει αυτοί που κήρυξαν τον πόλεμο εναντίον αυτής της μαφίας, της μαφίας των υπεραθλητών και των ψεύτικων ρεκόρ, με αποδείξεις να μας δείχνουν ότι είναι σε πραγματικό πόλεμο με τη μαφία και ότι με όλα τα μέσα θα πολεμήσουν τη μάστιγα του ντόπινγκ.

Το επιχείρημα που ακούγεται όλο και περισσότερο τον τελευταίο καιρό, «μην περιμένεις να νικήσεις αν δεν πάρεις και εσύ» δημιουργεί την εντύπωση ότι το ντόπινγκ είναι ανεκτό, επιτρεπτό, κανονικό.
Η δικαιολογία που λένε κάποιοι «κάνουμε ότι μπορούμε αλλά...» για μένα ακούγεται σαν ανοχή.
Το κλειδί για τη λύση του προβλήματος του ντόπινγκ στον αθλητισμό, είναι η μη ανοχή.
Αν το ανεχόμαστε θα συμβεί. Αν δεν το ανεχόμαστε δεν θα συμβεί. Αυτή είναι η ξεκάθαρη και κατηγορηματική μου τοποθέτηση.
Αν θελήσουμε να μεταφέρουμε αυτό το δίδαγμα στα Κυπριακά δεδομένα, τότε ο δρόμος που θα πρέπει να ακολουθήσουμε γίνεται πολύ καθαρός. Να συνεχίσουν να τιμωρούνται οι ντοπαρισμένοι αθλητές με τους διετείς αποκλεισμούς τους, αλλά και όσοι ανέχονται το ντόπινγκ και αν βρίσκονται σε υπεύθυνα πόστα του Κυπριακού Αθλητισμού να χάνουν τις θέσεις και όλα τα προνόμια που απορρέουν από αυτές. Να κηρύσσονται ανεπιθύμητοι.
Δεν χρειάζεται καν να διωχθούν πολλοί, μόλις γίνει κατανοητό ότι όποιος ανέχεται τέτοια πράγματα πάει σπίτι του και δεν ξαναγυρίζει, τότε το ζήτημα θα έχει τελειώσει.
Με λίγες και σωστές κινήσεις, με την τιμωρία λίγων έστω ενόχων μπορούμε να στείλουμε δυνατά μηνύματα και η κουλτούρα της μη ανοχής θα αρχίσει να διαχέεται από την κορυφή σε όλο τον αθλητισμό, στα σχολεία και στα γυμναστήρια, προστατεύοντας έτσι όλους τους αθλούμενους νέους.

Εκλεκτοί φίλοι,

Είναι αλήθεια ότι οι αθλούμενοι καταφεύγουν σε συμπληρώματα διατροφής στην προσπάθεια τους να πετύχουν καλές επιδόσεις. Αυτό είναι θεμιτό, φτάνει να υπάρχει η σωστή ιατρική συμβουλή αλλά και ο απαραίτητος έλεγχος από τις φαρμακευτικές υπηρεσίες του κράτους για το τι συμπληρώματα κυκλοφορούν και από ποιους διατίθενται.
Η σκληρή προπόνηση και οι πολλές ώρες στο γήπεδο εξαντλούν τον οργανισμό ο οποίος χρειάζεται επιπλέον βοήθεια για να αναπληρώσει σωστά αυτά που χάνει στην προπόνηση.
Η επαγγελματικότητα και η μεθοδικότητα με την οποία εργάζονται όσοι θέλουν να πετύχουν υψηλές επιδόσεις είναι ασύλληπτη για τον περισσότερο κόσμο.
Οι φίλαθλοι έχουν άλλη αντίληψη από την πραγματικότητα.
Αυτή την αφοσίωση, την επαγγελματικότητα, τη μεθοδικότητα την εκμεταλλεύονται οι επιτήδειοι που με τις κατάλληλες ενέργειες και τις πάμπολλες υποσχέσεις, άμεσα ή έμμεσα σπρώχνουν πάρα πολλούς σ’ αυτό το βούρκο ΤΟΥ ΝΤΟΠΙΝΓΚ.

Για να μπορέσει να αντισταθεί η νέα γενιά σε όλους αυτούς πειρασμούς πρέπει να εκπαιδευτεί σωστά ώστε συνειδητά να μένει μακριά από διαδικασίες όπως είναι η φαρμακοδιέγερση.
Χωρίς τη σωστή πληροφόρηση και απόκτηση παιδείας ο μύθος των αναβολικών και των λοιπών απαγορευμένων φαρμάκων θα επηρεάζει όλο και περισσότερους αθλητές.
Η ελπίδα, ο ενθουσιασμός, η προπαγάνδα και « οι άλλοι που τα παίρνουν » θα δημιουργούν στρατιές καινούργιων χρηστών.
Τα φάρμακα άρχισαν να γίνονται ελπιδογεννήτριες, οι αθλητές πειραματόζωα και οι πρωταθλητές εθελοντές θανάτου.
Οι επιπλοκές και οι παρενέργειες συνήθως φαίνονται χρόνια αργότερα. Όσοι ελπίζουν αυτοί θα είναι οι τυχεροί που θα « την γλιτώσουν » διαψεύδονται οικτρά.
Πάμπολλα τα παραδείγματα πρωτοκλασάτων αθλητών που παρουσίασαν σοβαρά προβλήματα υγείας μετά το πέρας της αθλητικής τους καριέρας αλλά και κάποιων άλλων που έχασαν ακόμη και τη ζωή τους.
Οι παρενέργειες της χρήσης είναι πάρα πολλές. Ενδεικτικά αναφέρω πως τα αναβολικά στεροειδή δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στον έμμηνο κύκλο των γυναικών, ενώ στους άντρες συρρικνώνουν τους όρχεις και μειώνουν τον αριθμό των σπερματοζωαρίων. Προκαλούν σοβαρές ανωμαλίες στα νεφρά, στο πάγκρεας, στο συκώτι και ευνοούν ανάπτυξη ορισμένων ειδών καρκίνου.

Πέραν όμως των κινδύνων που εγκυμονούν για την υγεία του ανθρώπου, η χρήση απαγορευμένων ουσιών είναι ασυμβίβαστη με τη θεμιτή άμιλλα, νοθεύει και αλλοτριώνει το αθλητικό πνεύμα και γενικά είναι αντίθετη με τις αρχές της ηθικής και του Ευ Αγωνίζεσθαι.

Η πολιτεία εκτός από την επιστημονική στήριξη, απαραίτητη παιδεία και όλα τα άλλα εφόδια που πρέπει να προσφέρει στους αθλούμενους πρέπει να περάσει το μήνυμα ότι ο πόλεμος κατά του ντόπινγκ είναι στην πρώτη γραμμή όσο αφορά τις προτεραιότητες της σε αθλητικά θέματα.
Είναι υποχρεωμένη να θεσμοθετήσει ένα σοβαρό πρόγραμμα για την καταπολέμηση του, αλλά και κανόνες για τη τιμωρία οποιουδήποτε εμπλέκεται σ’ αυτό.
Είναι υποχρεωμένη να παίρνει αποφάσεις με γενναιότητα και σύνεση ώστε ο αθλητισμός να είναι υγεία και όχι να φτάνουμε σε σλόγκαν όπως το « αθλητισμός και ντόπινγκ είναι ένα ».

Στην Κύπρο το ντόπινγκ υπάρχει και μάλιστα σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι νομίζουν μερικοί. Δεν αποτελούμε εξαίρεση στο πρόβλημα και όπως φαίνεται από τα τελευταία κρούσματα αλλά και από ενδείξεις το πρόβλημα γίνεται μεγαλύτερο και παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις.

Η έλλειψη ξεκάθαρης έως τώρα θεσμοθετημένης αθλητικής πολιτικής είναι για μένα ένας από τους κύριους λόγους της διεύρυνσης αυτού του προβλήματος.
Πρέπει απαραίτητα να υπάρχει μια αθλητική πολιτική η οποία, ξεκάθαρα θα καθορίζει τους στόχους και θα οριοθετεί τις δυνατότητες μας, και να μην στηρίζεται σε αυτά που λεει ο κάθε πρόεδρος ομοσπονδίας ή σωματείου ή προπονητής. Να είναι αμείλικτη και όσοι παρανομούν να τιμωρούνται παραδειγματικά.

Διαφώτιση, εξειδικευμένη ενημέρωση όλων των εμπλεκομένων, εναρμόνιση νομοθεσίας για το ντόπινγκ, κινητοποίηση των αρμόδιων φορέων που να ποινικοποιεί τη διακίνηση, την κατοχή και την εμπορία παράνομων ουσιών φαρμακοδιέγερσης, είναι αναγκαία και επείγοντα μέτρα ούτως ώστε να προλάβουμε την παραβίαση της υγιούς φύσης των αθλουμένων και να εκδιωχθούν οι παρείσακτοι και περιστασιακοί που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την άθληση και τον αθλητισμό.

Σε πολλές χώρες της Ευρώπης καταρτίστηκαν ολόκληρα προγράμματα στην προσπάθεια τους να τηρήσουν πιστά τους κανονισμούς του Παγκόσμιου Οργανισμού Εναντίων του Ντόπινγκ (WADA).
Ακόμη και στις ΗΠΑ ξεκίνησε εκστρατεία για καθαρό αθλητισμό που ονομάστηκε « Καθαρά Χέρια » τίτλος συμβολικός αλλά γεμάτος νόημα. Στην εκστρατεία αυτή γιατροί, αθλητές, ομοσπονδίες, πολιτεία μαζί χωρίς να κρύβουν κανένα μυστικό αγωνίζονται για καθαρό αθλητισμό.
Παράδειγμα αυτής της προσπάθειας είναι και η γνωστή υπόθεση BALCO και η τιμωρία της άλλοτε υπερ-πρωταθλήτριας Μάριον Τζόου

Ελπίζω ότι κάτι παρόμοιο θα γίνει σύντομα και στην Κύπρο για να απαλλαγούμε από τη μάστιγα του ντόπινγκ και να μην κοιτάζει καχύποπτα ο ένας τον άλλο όσοι ασχολούμαστε με τον αθλητισμό.