ΠΡΟΠΟΝΗΣΗ
 

Παράγοντες που καθορίζουν την απόδοση στους δρόμους μεγάλων αποστάσεων.
Ο προγραμματισμός της προπόνησης των αθλητών μεγάλων αποστάσεων απαιτεί την εξειδικευμένη γνώση των παραμέτρων που καθορίζουν την απόδοση των δρομέων. Επιστημονικές έρευνες δημοσιευμένες σε έγκυρα διεθνή επιστημονικά συγγράμματα έχουν εντοπίσει διάφορες παραμέτρους που σχετίζονται με την επιτυχημένη απόδοση στους δρόμους αντοχής


Ο προπονητής ή η προπονήτρια θα πρέπει να γνωρίζουν σε ποιες από αυτές τις παραμέτρους υστερεί ο αθλητής ή η αθλήτρια τους έτσι ώστε να μπορούν να καταρτίσουν ένα προπονητικό πρόγραμμα που θα στοχεύει στην βελτίωση των αδυναμιών του αθλητή ή της αθλήτριας.

Ορισμένες από τις πιο καθοριστικές για την απόδοση παραμέτρους για τους δρομείς αντοχής είναι οι εξής:
• Μέγιστη αερόβια ικανότητα: ‘Μέγιστη ικανότητα του ατόμου για να προσλάβει και να χρησιμοποιήσει οξυγόνο στην μονάδα του χρόνου’ (Brooks, Fahey & White, 1995). Θεωρείται ως ο σημαντικότερος δείκτης καρδιοαναπνευστικής λειτουργίας. Βελτιώνεται τόσο με συνεχόμενο τρέξιμο παρατεταμένης διάρκειας όσο και με διαλειμματική προπόνηση στο 100% της ταχύτητας που σχετίζεται με την μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου.

• Δρομική οικονομία: Όσο λιγότερη ενέργεια απαιτείται για την διατήρηση συγκεκριμένης απόλυτης έντασης, τόσο καλύτερη είναι η οικονομία. Δηλαδή, ο αθλητής ή η αθλήτρια που βελτιώνει την οικονομία τρεξίματος καταναλώνει λιγότερη ενέργεια τρέχοντας στην ίδια ταχύτητα με αποτέλεσμα να εξοικονομεί τα αποθέματα ενέργειας του. Έρευνες έχουν δείξει ότι η οικονομία βελτιώνεται με συγκεκριμένους προπονητικού όγκους, διαλειμματική προπόνηση ψηλών εντάσεων καθώς και αλτικές ασκήσεις όπως και ασκήσεις με βάρη.

• Αναερόβιο γαλακτικό κατώφλι: Ορίζεται ως ‘η υψηλότερη τιμή πρόσληψης οξυγόνου η οποία μπορεί να συντηρηθεί χωρίς συνεχή συσσώρευση γαλακτικού οξέος’ (Weltman, 1995). Δηλαδή ο αθλητής ή η αθλήτρια που βελτιώνει το αναερόβιο κατώφλι θα συσσωρεύουν λιγότερο γαλακτικό οξύ σε συγκεκριμένη ένταση με αποτέλεσμα να μπορούν να διατηρήσουν αυτή την ένταση για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και επίσης θα μπορούν να τρέξουν σε υψηλότερες εντάσεις προτού επέλθει η κόπωση. Βελτιώνεται με εξειδικευμένη προπόνηση στην ένταση που σχετίζεται με το αναερόβιο γαλακτικό κατώφλι.

Είναι λοιπόν σκόπιμο η προπόνηση να στοχεύει στην βελτίωση των πιο πάνω παραμέτρων ούτως ώστε να επέλθει η καλύτερη δυνατή απόδοση των δρομέων αντοχής. Οι πιο πάνω παράμετροι δεν είναι οι μοναδικές που καθορίζουν την απόδοση αλλά είναι από τις πιο σημαντικές. Δια μέσου του εργομετρικού ελέγχου που στοχεύει στον καθορισμό των πιο πάνω παραμέτρων στους δρομείς, ο προπονητής ή η προπονήτρια θα μπορούν να αποκτήσουν όλη την απαραίτητη επιστημονική πληροφόρηση που χρειάζονται για τον ορθότερο σχεδιασμό της προπόνησης των αθλητών τους.

Γιώργος Λουκαΐδης, Εργοφυσιολόγος
M.Med.Sci, B.Sc., Ph.D. candidate.