Επίκαιρη είναι η απάντηση στην ερώτηση με ποιες μεθόδους και
μέσα και με ποιό όγκου και ένταση πρέπει να εφαρμοστεί η προπονητική
επιβάρυνση.
Από αυτήν την θέση, οι μελέτες και τα πειράματα που πραγματοποιούνται
στην εργασία μας, καλούνται να δώσουν μια απάντηση στην ερώτηση
για την αποτελεσματικότητα των κύριων προπονητικών μεθόδων
που εφαρμόζονται για την ανάπτυξη της αντοχής στη βελτίωση
της δρομικής οικονομίας χρησιμοποιώντας την λειτουργική ικανότητα
των δρομέων μεγάλων αποστάσεων.
Ως αποτέλεσμα της επισημασμένης προσέγγισης, η διαδικασία
προγραμματισμού και διαχείρισης της προπονητικής διαδικασίας
θα μπορούσε να βελτιωθεί μέσω του καθορισμού της αποτελεσματικότητας
των κύριων μεθόδων προπόνησης.
ΣKOΠΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ.
Ο κύριος σκοπός της μελέτης καθορίζεται ως η βελτίωση της
επίδρασης της προπονητικής διαδικασίας κατά την προετοιμασία
αθλητών μεγάλων αποστάσεων της Κύπρου βάσει της βελτίωσης
του προπονητικού προγράμματος.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ.
Κατά τη διάρκεια 5 ετών, από 30.09.2002 ως 30.09.2007, 18
δρομείς μεγάλων αποστάσεων από τη Κύπρου μελετήθηκαν. Από
τους 10 ήταν άνδρες και 8 – γυναίκες, ηλικίας 18 έως 26.
Το
αντικείμενο της μελέτης ήταν ο όγκος των προπονητικών φορτίων
που επιτεύχθηκαν από τους αθλητές στους κύριους μακρόκυκλους
της προπονητικής διαδικασίας κατά τη διάρκεια της καθορισμένης
χρονικής περιόδου.
Το
θέμα της μελέτης ήταν οι αλλαγές στα επίπεδα των κύριων βιολογικών
και βιομηχανικών παραμέτρων, οι οποίοι χαρακτηρίζουν την αθλητική
επίδοση.
Η καθημερινή προπονητική εργασία καταγράφηκε σε ένα ημερολόγιο
για κάθε ένα από τα θέματα μελέτης σύμφωνα με τους ακόλουθους
γενικούς και ειδικούς δείκτες:
1. Γενικοί δείκτες:
• Προπονητικές μέρες-αριθμός
• Προπονήσεις –αριθμός
• Αγώνες-αριθμός
2. Ειδικοί δείκτες:
• Προπονητική εργασία σε αερόβια μέθοδο- Συνεχόμενο τρέξιμο
σταθερή χαμηλή ταχύτητα (80–90% της ταχύτητας που σχετίζεται
με την αναερόβια μετάβαση ) σε χλμ.
• Συνεχόμενο τρέξιμο με σταθερή μέση ταχύτητα (90–100% της
ταχύτητας που σχετίζεται στην αναερόβια μετάβαση) σε χλμ .
• Προπονητική εργασία σε μια μικτή (αερόβια και αναερόβια)μέθοδο–Συνεχόμενο
τρέξιμο με σταθερή υψηλή ταχύτητα (πάνω από 100% της ταχύτητας
που σχετίζεται στην αναερόβια μετάβαση) σε χλμ.- Συνεχόμενο
τρέξιμο με εναλλασόμενη ταχύτητα (Φαρτλεκ) σε χλμ.- Τρέξιμο
για αντοχή στη δύναμη (τρέξιμο με πρόσθετη αντίσταση - Επικλινές
τρέξιμο, τρέξιμο με βάρη, κ.λπ....)- Εκτενές διαλειμματική
(με ταχύτητα 85% του μεγίστου για τη δεδομένη απόσταση)
• Δρομική εργασία με αναερόβια μέθοδο- Διαλεμματική Υψηλής
έντασης (με την ταχύτητα άνω των 85% του μεγίστου για τη δεδομένη
απόσταση) σε χλμ.- Ελεγχος στην προπόνηση και αγώνας σε χλμ
.
• Ταχύτητα και ασκήσεις ενδυνάμωσης(άλματα)-Κάθετα (αριθμού
που εκτελείται στο κάθετο επίπεδο) Οριζόντια (εκτελούνται
σε οριζόντιο επίπεδο) σε χλμ.
Επιπρόσθετα κάθε έξι εβδομάδες γίνεται τεστ ελέγχου μέσω του
Conconi test – ο δρομέας τρέχει ενώ σταδιακά αυξάνεται η ταχύτητα
κάθε 200μ, στοχεύοντας να φθάσει στο μέγιστο των λειτουργικών
και βιολογικών δεικτών του. Κατά το τεστ καταγράφεται η καρδιακή
συχνότητα κάθε 15 δευτερόλεπτα μέσω ενός Sports Tester 600
από την Polar-Electro. Επειτα αυτά τα στοιχεία υποβλήθηκαν
σε επεξεργασία μέσω του ειδικού λογισμικού που υιοθετήθηκε
για το σκοπό αυτό.
Κατά συνέπεια λάβαμε τις πληροφορίες για τις αλλαγές στο επίπεδο
των ακόλουθων βιολογικών και βιομηχανικών δεικτών:
• Μέγιστη κατανάλωση οξυγόνου(VO2max)-ml/kg/min
• Tαχύτητα με την οποία η VO2max επιδεικνύεται–(vVO2MAX) χλμ/ώρα
• Μέγιστη καρδιακή συχνότητα -(Hrtmax)beats/min
• Δρομική ταχύτητα κατά την οποία η αναερόβια μετάβαση επιτυγχάνεται
– (vAnT) χλμ / ώρα .
• Η καρδιακή συχνότητα στην οποία επιτυγχάνεται η αναερόβια
μετάβαση –(HtrvAnT) beats/min.
• Δρομική ταχύτητα κατά την οποία η μετάβαση από το ρυθμο
πιο κάτω του αερόβιου κατωφλιου στο αερόβιο κατώφλι επιτυγχάνεται
– (vAeT) χλμ / ώρα .
• Η καρδιακή συχνότητα στην οποία επιτυγχάνεται η αερόβια
μετάβαση –(HtrvAeT) beats/min.
Οι λαμβανόμενες πληροφορίες χρησιμοποιήθηκαν σε κάθε έναν
από τους πραγματοποιημένους μακρόκυκλους για κάθε ένα από
τα θέματα μελέτης. Οι μακρόκυκλοι για τους οποίους, λόγω των
αντικειμενικών και υποκειμενικών λόγων, οι πληροφορίες δεν
ήταν πλήρες εξαιρέθηκαν από τη γενική πηγή στοιχείων. Οι πληροφορίες
ομαδοποιήθηκαν χωριστά για τις γυναίκες και χωριστά για τους
άνδρες. Υποβλήθηκαν σε επεξεργασία μέσω των ακόλουθων του
μαθηματικού και στατιστικών μεθόδων:
• Ανάλυση διασποράς.
• Ανάλυση συσχετισμού.
• Ανάλυση παλινδρόμησης.
Στατιστική επαλήθευση των αποτελεσμάτων
Τα αποτελέσματα από τη μαθηματική και στατιστική επεξεργασία
τέθηκαν στην ειδική ανάλυση.
ΕΙΔΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΔΟΜΗΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΩΝ
ΦΟΡΤΙΩΝ
Η ανάλυση των αλληλοεξαρτώμενων συσχετισμών μεταξύ των τιμών
από όλους τους δείκτες που μελετήθηκαν παρέχει ενδιαφέρουσες
πληροφορίες για τη βελτίωση της δομής των προπονητικών φορτίων
μέσα στο μακρόκυκλο. Ο αριθμός τους είναι 210, Από αυτούς,
27 για τις γυναίκες (PT < 0,61) και 30 για τους άνδρες
(PT < 0,55) έχουν αξιοπιστία.
Η ανάλυση αυτών των συσχετισμών έχουν μεγάλη σημασία για τον
προγραμματισμό της προπονητικής διαδικασίας.
Από όλους τους μελετημένους δείκτες, αυτός με το μεγαλύτερο
αριθμό ουσιαστικών συσχετισμών, λογικά, είναι η αθλητική επίδοση.
Για τις γυναίκες ο αριθμός αυτών των συσχετισμών είναι 9,
ενώ για τους άνδρες είναι 10.
Και για τα δύο φύλα το επίτευγμα της ανάπτυξης στο επίπεδο
αθλητικών αποτελεσμάτων καθορίζεται κάτω από την επιρροή των
ακόλουθων προπονητικών δεικτών στο μακρόκυκλο της προπονητικής
διαδικασίας.
• Αριθμός ημερών προπόνησης.
• Αριθμός αγώνων.
• Καλυμμένα χιλιόμετρα με τη μέθοδο συνεχόμενου τρεξίματος
με τη σταθερή ταχύτητα 2 (δηλαδή στη ζώνη της αερόβιας-αναερόβιας
μετάβασης .
• Εκτενής Διαλειμματική (ταχύτητα 1) και τρέξιμο υψηλής έντασης(ταχύτητα-2).
• Χιλιόμετρα που καλύπτονται κατά τη διάρκεια των τεστ και
των αγώνων.
• Ο γενικός όγκος προπόνησης.
Επιπρόσθετα, η ανάπτυξη της αθλητικής επίδοσης στις γυναίκες
καθορίζεται επίσης από τη βελτίωση της δρομικής εργασίας μέσω
της μεθόδου συνεχόμενου τρεξίματος με εναλλασόμενη ταχύτητα(Φαρτλεκ)
και τρέξιμο για αντοχή στη δύναμη(ανηφόρες κλπ.).
Ενώ για τους άντρες πιο σημαντικό είναι ο προσδιορισμός των
βέλτιστων τιμών όγκου του συνεχόμενου τρεξίματος με σταθερή
ταχύτητα, κυρίως σε αναερόβια μέθοδο, η ταχύτητα και οι αλτικές
ασκήσεις δύναμης.
Εκτός από την ανάλυση των αλληλοεξαρτώμενων συσχετισμών της
αθλητικής επίδοσης στη μεγιστοποίηση των προπονητικών φορτίων
άλλοι συσχετισμοί, οι οποίοι απεικονίζουν σημαντικούς λειτουργικούς
συσχετισμούς μεταξύ των μελετημένων δεικτών, πρέπει επίσης
να ληφθούν υπόψη.
Κατά συνέπεια, για τις γυναίκες ο αριθμός των ημερών προπόνησης
συσχετίζεται με τον αριθμό των προπονήσεων, τον όγκο του συνεχόμενου
τρεξίματος με τη σταθερή ταχύτητα 1, το συνεχόμενο τρεξίμο
με εναλλασόμενη ταχύτητα και το τρεξίμο αντοχής στη δύναμη.
Για τους άντρες ο επισημασμένος δείκτης έχει επίσης ένα ευρύ
φάσμα των λειτουργικών εξαρτήσεων έχοντας 7 δείκτες στο σύνολο,
το οποίο ρητά δείχνει ότι ο προσδιορισμός των μέγιστων τιμών
κάνει ευκολότερη την εύρεση της σωστής ισορροπίας μεταξύ των
διαφορετικών τύπων φορτίων.
ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΤΩΝ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΤΥΧΩΝ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΩΝ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΩΝ ΕΠΙΔΡΑΣΕΩΝ
Κατά τη διάρκεια των 2 μακρόκυκλων, κάθε έξι εβδομάδες, μελετήσαμε
τις αλλαγές στην περίοδο προετοιμασίας και τη σχέσης που υπάρχει
με τα εφαρμοσμένα προπονητικά φορτία.
Μια τέτοια προσέγγιση έχει καταστήσει δυνατή την ανάπτυξη
των κλιμάκων με νόρμες μέσω των οποίων γίνεται ατομική αξιολόγηση
των προπονητικών φορτίων. Η αξιολόγηση είναι βασισμένη στις
διαφορές στα στοιχεία των τεστ μεταξύ των δύο δοκιμών.
Η αξιολόγηση έγινε μέσω της ανάπτυξης των δύο ακόλουθων κλιμάκων
αξιολόγησης:
• Η πρώτη αξιολογεί τις απόλυτες τιμές των επιπέδων των αποτελεσμάτων
που επιτεύχθηκαν σε μια δεδομένη στιγμή.
• Η δεύτερη αξιολογεί τα ποσοστά αλλαγής στα επίπεδα ως αποτέλεσμα
της προπόνησης κάθε έξι εβδομάδες προπονητικού μακρόκυκλου.
Οι πίνακες 1 και 2 παρουσιάζουν τα σημεία στα απόλυτα επίπεδά
τους. Η αξιολόγηση τους γίνεται μέσω μιας 6-βάθμιας κλίμακας
και το ακριβές πραγματοποιημένο αποτέλεσμα αξιολογείται ως
άριστο (7) πολύ καλό (5) καλό (4) ικανοποιητικό (3) μη ικανοποιητικό
(2) και φτωχό (1)
Η γενίκευση όλων των αναλύσεων για την παρούσα στιγμή αποδεικνύει
ότι οι πραγματοποιημένες μελέτες και τα πειράματα και τα ποιοτητικά
και ποσοτικά χαρακτηριστικά τους αποκαλύπτουν μια ευκαιρία
για την ανάπτυξη των γενικών μεθοδολογικών ‘εδαφών’ για τη
βελτίωση του προγραμματισμού της προπονητικής διαδικασίας
κατά την προετοιμασία των δρομέων μεγάλων αποστάσεων της Κύπρου.
Πίνακας
1.Απόλυτες τιμές των επιπέδων των αποτελεσμάτων στους
άντρες
Πίνακας
2.Ποσοστά
αλλαγής στα επίπεδα μεταξύ των 2 μακρόκυκλων στους άντρες
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
1. Ο καθορισμός της ακριβής μερίδας των όγκων των προπονητικών
φορτίων κατά την προετοιμασία των δρομέων μεγάλων αποστάσεων
είναι ένας κύριος παράγοντας στον οποίο εξαρτάται η αποτελεσματικότητα
της προπόνησης.
2. Η άριστη δομή του προπονητικού όγκου συνεπάγεται τον ακριβές
έλεγχο των θετικών και αρνητικών αλληλοεπιδράσεων οι οποίες
είναι χαρακτηριστικές για τις επιδράσεις στο τρέξιμο σε μια
αερόβια, μικτή και αναερόβια μέθοδο.
3. Η δομή του προπονητικού όγκου εξαρτάται σε έναν μεγάλο
βαθμό στην ατομική προσαρμοστικότητα του κάθε αθλητή προς
την εφαρμογή των διαφορετικών προπονητικών φορτίων.
4. Τα στοιχεία από τον έλεγχο των λειτουργικών και βιοχημικών
παραμέτρων της συγκεκριμένης απόδοσης εργασίας είναι μια αντικειμενική
βάση για τη βελτίωση της δομής των προπονητικών επιδράσεων
σε οποιαδήποτε δεδομένη στιγμή της προπονητικής διαδικασίας.
5. Η δομή των προπονητικών φορτίων για τις γυναίκες και τους
άνδρες είναι διαφορετική, το οποίο προϋποθέτει μια διαφορετική
εσωτερική δομή του ετήσιου προπονητικού όγκου.
6. Οι αναπτυγμένοι πίνακες των νόρμων για την αξιολόγηση του
λειτουργικού και βιομηχανικού επιπέδου των ανδρών και γυναικών
αθλητών στις μεγάλες αποστάσεις δίνουν μια αντικειμενική βάση
για τη βελτίωση της δομής των προπονητικών φορτίων σε οποιαδήποτε
δεδομένη στιγμή της προπονητικής διαδικασίας.
ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ
ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
1. Στον προγραμματισμό της προπόνησης, η καθιέρωση του βασικού
επιπέδου των λειτουργικών και βιομηχανικών δυνατοτήτων των
αθλητών είναι ιδιαίτερης σημασίας.
2. Η διαδικασία του ελέγχου του επιπέδου και της δυναμικής
της ανάπτυξης των κύριων λειτουργικών και βιομηχανικών παραμέτρων
πρέπει να γίνεται συστηματικά κάθε 4-6 εβδομάδες.
3. Στον προγραμματισμό της προπόνησης οι ατομικές ιδιαιτερότητες
του δεδομένου αθλητή πρέπει να εξετάζονται πολύ προσεκτικά.
4. Στην αξιολόγηση των προπονητικών επιδράσεων το γεγονός
πρέπει να θεωρηθεί ότι δεν είναι καθολικοί επειδή το επίπεδο
των θεμάτων μελέτης είναι μέσα στα όρια των επιτευγμάτων στους
δρομείς μεγάλων αποστάσεων στην Κύπρο τα τελευταία 20 χρόνια.
|
